براساس اطلاعات تفکیک جنسی گزارش شده از چهل و یک کشور، اگرچه تعداد موارد قطعی ابتلا به کووید در بین زنان و مردان تفاوت چندانی ندارد، اما مردان بیش از زنان از این عفونت فوت کرده، ونسبت کشندگی در مردان 2.4 برابر بیش از زنان است. در تمامی گروه های سنی ، مردان میزان مرگ و میر بالاتری داشته اند بطوریکه %70 موارد مرگ در مردان دیده شده بود. علت این تفاوت را باید در مجموعه ای از تفاوت های بیولوژیک، رفتاری و روانی اجتماعی دانست .

کروموزوم Xحاوی ژن های متعدد مرتبط با ایمنی است. تفاوت در تاثیر ژن ها و هورمون های جنسی بر پاسخ ایمنی تاثیر می گذارد. علاوه بر تقاوتهای بیولوژیک، تفاوتهای رفتاری و روانی اجتماعی نیز بر ابتلا به کووید تاثیر دارد.

مطالعات انجام شده برروی موج اول همه گیری در امریکا و تفاوت های دو جنس نشان داد که شدت خطر ادارک شده پاندمی کووید در بین مردان کمتر از زنان بوده و لذا اقدام به رفتارهای حفاظت نشده نظیر حضور در اجتماع و پرهیز نکردن از تماس فیزیکی در بین مردان بیشتر است. علاوه بر آن در اغلب کشورها رفتارهایی نظیر مصرف الکل و دخانیات در آقایان شایعتر است.

 همینطور رفتارهایی نظیر دست شستن، فاصله گذاری اجتماعی، پوشیدن ماسک، مراجعه برای دریافت خدمات در بین آقایان نسبت به خانم ها شیوع کمتری دارد. بسیاری از مردان برای اینکه ترس خود نسبت به بیماری را نشان ندهند، از پوشیدن ماسک و سایر رفتارهای حفاظت کننده پرهیز میکنند. بنا بر توضیحات بالا به نظر می رسد مسئولیت مردان در حفاظت از سلامت خانواده در همه گیری کرونا بسیار مهم و قابل توجه است لذا به نظر می رسد ترویج و آموزش مفاهیم خود مراقبتی در مردان برای حفظ سلامت خانواده بسیار قابل توجه است.

خودمراقبتی رفتاری است اکتسابی، آگاهانه و هدف دار که فرد از دانش، مهارت و توان خود به عنوان یک منبع استفاده میکند تا به طور مستقل از سلامت خود، فرزندان و خانواده مراقبت کند. ولی گاهی به دوستان، همسایگان، هم محلی ها و همشهریان نیز گسترش می یابد. خود مراقبتی، فعالیتی است که مردم برای حفظ سلامت وبرآورده کردن نیازهای جسمی، روانی و اجتمـاعی خود انجام داده وبوسیله آن از بیماری ها یا حوادث پیشگیری و از سلامت خود بعد از بیماری حاد یا ترخیص از بیمارستان، حفاظت می کنند. خودمراقبتی کم هزینه ترین و پرسود ترین اقدام برای ارتقاء سلامت است .(حتما به مبحث خود مراقبتی در جزوه هفته سبا مراجعه شود و برای ترویج آن به شکل مشخص در مردان استفاده شود.

بحث خود مراقبتی در شرایط کنونی با توجه به شیوع ویروس جهش یافته ی جدید که دارای میزان سرایت بیشتر ( 30درصد بیش از نوع قبلی است) وکشندگی بیشتر دارای اهمیت بسیار است زیرا مردان همانطور که در بالا به آن اشاره شد نسبت به رعایت اصول اولیه پیشگیری کم توجهند.

تازمانی که خطر انتقال کاهش نیابد مراقبت از خود به عنوان اصلی ترین روش برای مقابله با بیماری است. اگر برای شکست این ویروس جدی هستیم، مردان باید سلامتی خود وخانواده ارتقا بخشیده و از خانواده محافظت کنند.

موضوع مهم دیگری که باید به آن پرداخته شود نحوه ی کسب اطلاعات در مورد بیماری ها بخصوص بیماری کووید 19است.

یافته های یک پژوهش حاکی از این است که در مجموع جنسیت - در نوع رسانه مورد استفاده در ایران عاملی تعیین کننده محسوب نمی شود که می تواند دال بر برابری جنسیتی در ایران، دست کم از منظر مصرف رسانه ای باشد.

امروزه بخشهای مختلف هر علم به اندازه ای تخصصی شده اند که هر فرد تنها در زمینه های خاص و محدودی می تواند مدعی تجربه، تخصص و اعتبار علمی باشد. بنابراین انتخاب کتاب یا مطالعه مطالب در شبکه های مجازی و یا اینترنت از نویسندگانی که در زمینه های خاص تجربه و مطالعه بیشتری دارد بهتر از انتخاب مطالب از فردی است که در آن زمینه تخصص و تجربه ی زیادی ندارد یا تجربه ی بسیار کلی دارد.

هرچه تعداد افراد کارشناسی که در فرایند انتشار یک منبع دخالت داده میشوند بیشتر باشند، به احتمال زیاد این منبع از اعتبار بیشتری برخوردار است.

شناخت منابع خبری برای تشخیص خبر موثق از خبر غیرموثق اهمیت فراوان دارد. در منابع خبری سه اصل کلی وجود دارد:

 -1منبع خبر از خود خبر مهمتر است. خبری که منبع ندارد و یا دست کم یک منبع شناخته شده ندارد، خبر نیست.

 -2منابع رسمی و شناخته شده هرگز دروغ نمی گویند، یا سعی می کنند خبر دروغ منتشر نکنند و این به دلیل حفظ اعتبار خودشان ضروری است.

 -3منابع رسمی و شناخته شده خبری به گونه ای حقیقت را پنهان می کنند که متهم به دروغگویی نشوند به یاد داشته باشیم که استفاده صحیح از منابع خبری معتبر موجب افزایش و تقویت اعتماد به رسانه در میان مخاطبان می شود.

ذکر منبع پیام در خبرها و مقاله ها و دیگر مطالب رسانه های دیداری و نوشتاری، علاوه بر اینکه در جلب اطمینان مخاطب موثر است، به پیام و خود رسانه نیز به عنوان منبع پیام، اعتبار بیشتری می بخشد. ذکر منبع در خبرها تا آنجا اهمیت یافته که در برخی از کشور ها به اجرای مقررات عهدنامه بین المللی حفظ حقوق و مولف پایبندند، گاه ممکن است عدم ذکر و درج منبع در خبرها، منجر به تحت تعقیب قرار گرفتن مسئولان رسانه ها شود. با توجه به تمام موارد ذکر شده و با توجه به گذشت بیش از یکسال از شیوع بیماری کووید 19در ایران و انتشار هر روزه ی مطالب متعدد و متنوع در انواع رسانه های خبری خواننده ی مطلب بخصوص کسانی که بیشترین اطلاعات و اخبار خود را از طریق شبکه های مجازی درمورد بیماری دریافت می کنند قبل از باور و کاربرد و انتشار آن می بایست نکات کلیدی گفته شده را مد نظر قرار دهند.

نشانی وبسایت وزارت بهداشت جهت دریافت اطلاعات:

/https://behdasht.gov.ir

مریم یارپزشکان- کارشناس سلامت میانسالان مرکز بهداشت شهدای والفجر شیراز