خلق منفی یک پدیده‌ی شایع و بسیار طبیعی است که همه‌ی افراد آن را تجربه می‌کنند به این صورت که در اثر موضوعی خلق‌شان تنگ می‌شود، حوصله و انگیزه‌ی لازم برای انجام کارهایشان را ندارند، بابت سوژه‌ی خاصی غمگین و ناراحت هستند، هر زمان که به آن فکر می‌کنند حالشان گرفته می‌شود و همین حالت گرفته و ناراحت آنها را کسل و بی‌حوصله می‌کند.

افسردگی متفاوت از نوسان های خلقی معمول است که غالبا واکنش طبیعی افراد به مشکلات و استرس های زندگی محسوب می شود و موقتی و زودگذر است فرد افسرده علائمی مانند غمگینی، از دست دادن علاقه و لذت، احساس گناه، کاهش عزت نفس و مشکل در خواب و خوراک را تجربه می کند.

افسردگی یک حالت خلقی است که ویژگی های مهم آن خلق افسرده و از دست دادن علاقه و لذت است.

مهمترین علائم و نشانه های افسردگی عبارت است از:احساس غمگینی ، اضطراب یا احساس پوچی، از دست دادن علاقه به فعالیت های لذت بخش شامل رابطه جنسی، ناامیدی و بدبینی، احساس گناه، بی ارزشی یا درماندگی، دشواری در تمرکز، یادآوری جزییات مسائل و تصمیم گیری

همانطور که می‌دانید انسان یک موجود چند بعدی است و در وجود او چهار سیستم شناختی، هیجانی، رفتاری و سیستم فیزیولوژیکی با یکدیگر در ارتباط است.

از آنجایی که سیستم هیجان، شناخت و رفتار با یکدیگر در ارتباطند و روی یکدیگر تأثیر می‌گذارند اختلال در هر یک از این سیستم‌ها مشکلاتی را در دیگر سیستم‌ها هم ایجاد می‌کند.

افسردگی مانند سایر بیماری های روان شناختی یک علت واحد ندارد و حاصل تعامل عوامل مختلف ژنتیک، زیستی، اجتماعی و روان شناختی است.

افسردگی از جمله اختلالاتی است که برای آن درمان های موثری وجود دارد و معمولا هر چه زودتر درمان شروع شود، اثربخشی آن هم بیشتر خواهد بود. به طور کلی می توان درمان های افسردگی را به دو طبقه دارو درمانی و درمان های روان شناختی تقسیم کرد. بررسی ها نشان می دهد که ترکیب این دو نوع درمان بویژه برای افسردگی های متوسط و شدید، بهترین نتیجه را به همراه دارد.

داروهای مختلف برای درمان افسردگی وجود دارد. نکته مهم در مورد تمام داروهای ضد افسردگی این است که آنها حداقل باید بین چهار تا شش هفته مصرف شوند تا اثر کامل خود را بگذارند.

انواع مختلف روان درمانی ها می تواند به درمان افسردگی کمک کند. روان درمانی برای افسردگی های خفیف، خط اول درمان محسوب می شود ولی در افسردگی های متوسط و شدید به تنهایی کافی نیست و حتما باید با دارو درمانی همراه باشد.

روان درمانی ها روی عوامل اجتماعی و روان شناختی موثر در بروز افسردگی تاثیر می گذارند و از این طریق به بهبود افسردگی کمک می کنند. دو روان درمانی اصلی در افسردگی، درمان شناختی رفتاری ( CBT ) و درمان بین فردی ( IPT ) هستند.

پروتکل درمان شناختی رفتاری برای افسردگی شامل آموزش روان شناختی بیمار، بازسازی شناختی افکار منفی و غیر واقع بینانه در مورد خود، زندگی و آینده و استفاده از تکنیک های رفتاری برای افزایش سطح فعالیت بیمار، آموزش مهارت های حل مساله و بهبود روابط بین فردی است.

در رویکرد درمان بین فردی فرض بر این است که مشکلات ارتباطی موجب بروز و یا تشدید افسردگی می شود. بنابراین در این درمان به بیمار کمک می شود تا روابط مشکل دار خود را اصلاح کند و یا ارتباطات جدیدی را جایگزین آنها کند .

عظیمه صادقی- کارشناس سلامت روان، اجتماعی، اعتیاد مرکز بهداشت شهدای والفجر  شیراز