توصیه‌های زیر، نه تنها برای گروه هدف این محتوا کاربرد دارد، بلکه می‌تواند از سوی فرزند یا فرزندان آنان نیز به عنوان شیوه زندگی سالم مورد توجه و به‌ کارگیری قرار گیرد:

• پرهیز از ریزه خوری یا درهم خوری
• نخوردن غذا تا قبل از زمان گرسنگی کامل و دست کشیدن از خوردن غذا  قبل از سیری کامل.
• به ‌تاخیر نینداختن غذا خوردن بیش از 30 دقیقه پس از احساس گرسنگی.
• سعی شود وعده‌های غذایی در ساعات مشخص و منظم صرف شوند.
• کامل جویدن غذا.
• صرف غذا در اوایل شب؛ رعایت حدود دو تا سه ساعت فاصله بین صرف غذا تا زمان خواب.
• پرهیز از فعالیت بدنی شدید یا خوابیدن بعد از غذا.
• تحرک بدنی متعادل به ‌ویژه در هوای آزاد مثلا ورزش درجا روزانه، پیاده روی.
• تلاش برای تناسب وزن و حفظ وزن در حد متعادل.
• ننوشیدن آب سرد (یخ) در حمام، ناشتا، بین خواب و بعد از میو‌ ها به خصوص هندوانه، خربزه و انگور.
• استفاده از پیش‌بند هنگام ظرف شستن و گرم نگهداشتن ناحیه زیر ناف تا نوک پاها.
• خودداری از راه رفتن با پای برهنه بر روی سطح سرد به ‌ویژه سرامیک. نشستن یا راه رفتن روی زمین سرد در پسرها و دخترها با احتمال ضعف در اعضای مرتبط با باروری همراهی دارد.
• خواب مناسب و کافی؛ تنظیم زمان خواب طوری‌که شروع خواب قبل از 11 شب باشد.
• نپوشیدن لباس تنگ به ‌ویژه در زمان خواب.
• مدیریت استرس و اضطراب.
• قرار نگرفتن در معرض دود سیگار، قلیان و هرگونه مواد دودزا.
• مراجعه به پزشک در صورت یبوست و یا اختلال در هضم غذا و مشکل گوارش.
• اطمینان از کافی بودن میزان "ویتامین د" در بدن اگر از مکمل "ویتامین د" استفاده نمی‌شود.
• افزایش مصرف فیبرها مثلا افزایش مصرف سبزیجات تازه یا پخته به‌ صورت سوپ، آش، خورش یا خوراک مانند کدو سبز، کدوحلوایی، اسفناج، گشنیز، بامیه، لوبیا سبز، فسنجان با بادام، هویج، آلو، نخود و ماش یا سبزی پلو، گشنیزپلو، لوبیاپلو، هویج پلو، ته چین اسفناج با/یا بدون گوشت مرغ جوان کوچک، یا بلدرچین و ماهی.
• انتخاب میان وعده مناسب شامل میوه، سبزی و خشکبار و مغزها مانند فندق، بادام به‌ تنهایی یا به ‌صورت حریره یا شیربادام یا شیرفندق، حلوای بادام با کمی شکر، تخم کدو، انگور شیرین، مویز یا کشمش، سیب و به (پخته)، گلابی، آلو، انار شیرین، انجیر خشک یا تازه، کاهو، مرکبات شیرین، جوانه های ماش، گندم، جو و شبدر، زیتون.
• مصرف متعادل مغزها، خصوصا بادام؛ ترجیحا کم نمک یا بی نمک.
• مصرف نان سبوس دار، غلات کامل و کنجد.
• کاهش مصرف نانهای خمیری و نپخته.
• توصیه به استفاده متعادل از چاشنی‌های غذا از جمله زردچوبه، زعفران، کمی دارچین، رب گوجه خانگی، رب انار.
• مصرف زیتون و روغن زیتون همراه غذا.
• افزایش مصرف سبزیجات همراه غذا به‌ویژه نعنا و ریحان.
• نوشیدنی‌های مفید: شربت سکنجبین، شربت انار، نارنج، لیمو یا زرشک تازه، شربت آب و عسل گرم (در صورت دیابت محدود شود)، شربت آب سیب با گلاب، شربت جلاب (گلاب و زعفران)، شربت خاکشیر، شربت آلو، عناب، بیدمشک با تخم شربتی یا بالنگو و دمنوش به و سیب، بابونه، گل سرخ.
• کاهش مصرف کربوهیدرات‌هایی مانند شیرینی‌، قند و شکر و چربی‌ها.

•  مصرف متعادل میوه‌ها؛ خصوصا به‌عنوان میان وعده.

میوه‌های مفید برای دختران: سیب، به، گلابی، انار، انگور یا مویز، انجیر

• پرهیز از خوردن میوه همراه با غذا یا بلافاصله بعد از غذا؛ بجز انار و سیب و به که خوردن مقدار کم آنها پس از غذا توصیه می‌شود. توصیه می‌شود میوه‌ها حدود یک‌ ساعت قبل از غذا مصرف شوند.
• حذف نکردن وعده صبحانه.
• اجتناب از خوردن چیپس و پفک و مواد غذایی  حاوی رنگ‌های مصنوعی.
• کاهش مصرف گوشت‌های دیرهضم مانند گاو و شتر، گوشت‌های نمک سوده و خشک شده.
• کاهش مصرف سوسیس و کالباس یا ناگت مرغ و ماهی و غذاهای فست فودی مانند پیتزا و همبرگر غیرخانگی.
• کاهش مصرف غذاهای خمیری و رشته‌ای مانند ماکارونی و نودل و نان‌های خمیری نپخته، مخصوصا در افرادی با اضافه وزن، مشکلات هاضمه نفخ و یبوست و درصورت مصرف این غذاها می‌توان از ادویه‌هایی مانند آویشن استفاده کرد.
• کاهش مصرف غذاهای کنسروی یا فریزری کهنه.
• کاهش مصرف پنیر کهنه، نان فطیر یا سفید.
• کاهش مصرف میوه‌های کال و نرسیده و بادنجان.
• مصرف نکردن بخش سوخته غذا.
• مصرف نکردن یا کاهش مصرف غذاهای بسیار تند، بسیار شور و بسیار ترش.
• مصرف نکردن یا کاهش مصرف مواد غذایی تراریخته مانند سویا و ذرت تراریخته.
• کاهش مصرف چای پررنگ و قهوه.
• کاهش مصرف ادویه‌جات تند و گرم مانند فلفل، زنجبیل و آویشن (به‌ویژه در مزاج گرم).
• اجتناب از خوردن ماست، دوغ و نوشابه به‌همراه غذا .
• استفاده از ماست و دوغ به‌عنوان یک وعده مجزا همراه با مصلحات) نعنا، آویشن و  ...).
• پرهیز از مصرف چند نوع غذای متنوع و رنگارنگ در یک وعده؛ مثلا  خوردن هم‌زمان ماهی با تخم مرغ، قارچ با ماکارونی، الویه با ماکارونی به دلیل ایجاد اختلال هاضمه.
• خنک کردن آب به طور غیر مستقیم؛ بهتر است یخ در آب  انداخته نشود.

در دختران نوجوانی که عادت ماهیانه (قاعدگی) در آنها اتفاق افتاده است، موارد زیر توجه شوند:

• خودداری از نشستن در مکان‌های سرد خصوصا در هنگام خونریزی قاعدگی.
• عدم شستشوی ناحیه تناسلی با آب سرد در ایام خونریزی قاعدگی؛ به‌ویژه در روزهای خونریزی زیاد.
• استفاده از پیش‌بند هنگام ظرف شستن و گرم نگهداشتن ناحیه زیر ناف تا نوک پاها.
• خودداری از راه رفتن با پای برهنه بر روی سطح سرد به‌ویژه سرامیک.
• نپوشیدن لباس تنگ به‌ویژه در زمان خواب.
• مراجعه به پزشک در صورت وجود ترشحات بیش از اندازه، بودار و خارش ناحیه تناسلی و درد خصوصا زیر شکم که به‌نفع عفونت رحمی است.

چه موقع می‌توان بعد از اولین از دست دادن زودهنگام بارداری مجدد باردار شد؟

تخمک‌گذاری ممکن است حتی بعد از سه هفته از سقط خود به خود رخ دهد. اگر تمایل به بارداری هست هیچ نیازی به صبر نیست و هر زمان که مادر از نظر روحی برای باردار شدن آمادگی دارد می‌تواند مجدد اقدام نماید.

ممکن است متعاقب از دست دادن زودهنگام بارداری، مادر در خصوص تواناییش برای داشتن فرزند نگران شود. این مادران باید بدانند که از دست دادن بارداری در سه ماهه اول اتفاقی است که معمولا یک‌بار رخ می‌دهد و اغلب زنان بعد از یک‌بار از دست دادن زودهنگام بارداری، بارداری بعدی موفق و بدون مشکلی خواهند داشت. 

«مریم یارپزشکان» کارشناس امور جمعیت و خانواده مرکز بهداشت شهدای والفجر