کلید اصلی کاهش آلودگی هوا، مشارکت مردمی و افزایش هماهنگی بین‌بخشی

مطالعات سازمان جهانی بهداشت نشان می دهد با کاهش آلاینده های هوا کشورها می توانند بخش قابل توجهی از بار بیماری های مرتبط با سکته مغزی، بیماری های قلبی، سرطان ریه و بیماری های حاد و مزمن تنفسی از جمله آسم را کاهش دهند. در ایران نیز کیفیت هوای کلان شهرها به ویژه در برخی از ماه های سال به شدت تحت تأثیر آلاینده های مختلف ثابت و متحرک قرار می گیرد و سلامت جامعه به ویژه گروه های آسیب پذیر از جمله کودکان و سالمندان را تهدید می کند.

تلاش های گسترده طی سال های اخیر برای کاهش آلودگی هوا به دلیل فقدان سرمایه گذاری، چالش های سیاستی و فرهنگ نادرست استفاده از انرژی به نتیجه مطلوب نرسیده است.

در دنیا به منظور جلب توجه مردم به موضوعات مربوط به حفظ محیط زیست و تامین زندگی سالم در راستای نیل به اهداف توسعه پایدار، روزهای نمادین خاصی مرتبط با حفظ محیط زیست تعیین می گردد که از جمله آن ها روز هوای پاک می باشد. روز هوای پاک در دنیا تحت عناوین مختلف در کشورهای مختلف نامگذاری شده و اقدامات خاصی در این روز برای تنویر افکار عمومی صورت گرفته است.

در ایران نیز بحران آلودگی هوا در تهران و شش شهر آلوده آن شامل تبریز، مشهد، اراک، اصفهان، شیراز و اهواز، مسوولین ستاد اجرایی کاهش آلودگی هوا را بر این داشت تا به منظور ایجاد حساسیت در بین اقشار مختلف جامعه، از سال 1374 روز 29 دی ماه را به عنوان روز ملی هوای پاک اعلام نمایند و هرساله شعاری متناسب را منتشر نمایند شعار هفته هوای پاک در سال 1401 " تحقق هوای پاک، حقوق عامه، اراده ملی"  است.

گفتنی است قدمت روز هوای پاک در ایران از کشورهای فرانسه و ایتالیا بیشتر است. هدف از اعلام روز ملی هوای پاک ایجاد حساسیت در بین اقشار مختلف جامعه بوده است و از آنجا که کلید اصلی کاهش آلودگی هوا، مشارکت مردمی و افزایش هماهنگی بین بخشی است این روز می تواند عامل مهمی در ایجاد این مشارکت و هماهنگی بین بخشی باشد.

برای کمک به بهبود کیفیت هوا راه های ساده ای وجود دارد که افراد می توانند در زندگی روزمره آن ها را به کار گیرند هر زمانی که شما به سمت خانه و مدرسه رانندگی می کنید، از سیستم سرمایش و گرمایش استفاده می کنید، پنجره هایتان را تمیز می کنید شما می توانید از روش های ذیل جهت کاهش آلودگی هوا استفاده کنید.

در جاده

در اغلب کلان شهر ها حدود نیمی از آلودگی هوا ناشی از خودروهای سواری و یا کامیون ها می باشد. کمتر کردن سفرها می تواند به بهبود کیفیت هوا کمک کند. حتی چگونگی رانندگی کردن شما به کاهش آلودگی هوا کمک خواهد کرد. برای تردد در جاده ها به منظور کاهش آلودگی هوا به نکات زیر توجه کنید.

·         در صورت امکان پیاده روی کنید و یا از دوچرخه استفاده کنید.

·         از سیستم حمل و نقل عمومی استفاده کنید.

·         کارهای خود را طوری ساماندهی کنید که همگی در یک سفر انجام شوند.

·         در هنگام رانندگی به طور تدریجی سرعت خود را افزایش دهید و از مقررات مربوط به سرعت مجاز تبعیت کنید.

·         وسیله نقلیه خود را به خوبی نگهداری کنید و باد لاستیک ها را تنظیم نگه دارید و معاینه فنی معتبر داشته باشید.

·         سبک سفر کنید و برای سفر کردن هرگونه اقلام اضافی را برای سبک نگه داشتن وسیله نقلیه خود حذف کنید.

در منزل

راه های متعددی می تواند کیفیت هوای داخل منزل را بهبود بخشد ما می توانیم از طریق کاهش مصرف انرژی، انتخاب محصولات مناسب و حذف مواجهه خود با مواد شیمیایی در بهبود کیفیت هوا سهیم باشیم. کاهش مصرف انرژی به کاهش آلودگی هوا کمک می کند از طریق مصرف کمتر گاز طبیعی و الکتریسیته؛ اغلب نیروگاه ها از طریق سوخت فسیلی، الکتریسیته تولید می کنند می توان تولید و انتشار آلاینده های هوا را کاهش داد. پیشنهادات زیر به کاهش مواجهه در منزل کمک خواهد کرد.

·         هنگامی که اتاق خود را ترک می کنید لامپ آن را خاموش کنید.

·         چراغ های رشته ای پر مصرف را با لامپ های کم مصرف جایگزین کنید.

·         سردوش های حمام با دبی کم (خروجی آب کم) نصب کنید.

·         مواد آلی، فلزات، پلاستیک و کاغذ را بازیافت کنید

·         لوازم برقی با مصرف انرژی کم بخرید یا لوازمی را که دارای برچسب انرژی خوبی دارند خریداری کنید.

·         از ظروف و دستمال های قابل شستشو به جای ظروف و دستمال های یک بار مصرف استفاده کنید.

·         آب گرمکن و لوله های آب در دسترس را عایق سازی کنید.

·         درخت کاری کنید! درختان هوا را پالایش می کنند و سایه هم تولید می کنند.

·         از نور طبیعی خورشید استفاده کنید، پرده ها را باز کنید و چراغ ها را خاموش کنید.

 " محمد علی واعظ زاده " کارشناس بهداشت محیط،  مرکز بهداشت شیراز- شهدای والفجر