پنج سرطان شایع در مردان به ترتیب شیوع؛ براساس آخرین تحقیقات منتشرشده در سال 2018شایع ترین سرطان های مردان به ترتیب سرطان معده ، پروستات، کولورکتال ، مثانه وریه می باشد.

سرطان پروستات

سرطان پروستات یکی شایع ترین سرطان ها در مردان است. این بیماری در مردان زیر 40 سال نادر است و احتمال ابتلا در مردان بالای 50 سال افزایش می یابد از هر ده نفر مبتلا به سرطان پروستات، 6 نفر سن بالای 65 سال دارند و با شیوع بیشتری در مردان بالای 65 سال دیده می شود.

معمولا سرطان پروستات به آرامی رشد می کند و در ابتدا به غده پروستات محدود است، که ممکن است آسیب جدی ایجاد نکند. با اینکه برخی از انواع سرطان پروستات به آرامی رشد می کنند و ممکن است به درمان نیازی نداشته باشند، برخی از انواع آن تهاجمی هستند و می توانند به سرعت پخش شوند.

پزشک با درخواست آزمایش خون و کنترل مرتب آنتی ژن اختصاصی پروستات یا PSA  همچنین معاینه، می تواند سرطان پروستات را به موقع تشخیص دهد اگر یکی از این موارد مطرح کننده احتمال وجود سرطان پروستات باشند، برای اطمینان از تشخیص، اقدامات بیشتری مانند نمونه برداری و جراحی توصیه می شود.  از دیگر راه های تشخیصی می توان به سونوگرافی داخل رکتومی یا آمار ((MRI اشاره کرد که وجود هرگونه تغییر غیرطبیعی را در پروستات نشان می دهد.

این بیماری که در مراحل اولیه، هنگامی که هنوز محدود به غده پروستات است، تشخیص داده شود، شانس بیشتری برای درمان موفق دارد. بنابراین انجام آزمایشات منظم برای تشخیص به موقع، حیاتی هستند. تقریبا تمام افرادی که در مراحل یک تا سه تشخیص داده می شوند 5 سال یا بیشتر زنده می مانند و با درمان های موجود حتی آینده بهتری برای مبتلایان متصور هستیم.

در مورد مرحله چهار سرطان 31% افراد 5 سال زنده می مانند و این تعداد ممکن است با پیشرفت روش های درمانی افزایش یابد. در نظر داشته باشید که سرطان پروستات معمولا علامت خاصی ندارد اما اگر علامتی داشته باشد اغلب به شکل مشکلاتی در تخلیه ادرار تظاهر می کند.

سرطان مثانه

تومور مثانه چیست و عوامل بروز آن کدامند؟

تومور مثانه یکی از تومورهای شایع در دنیا می باشد. این تومور در آقایان بسیار شایع تر می باشد. شاید دلیل شیوع بیشتر در آقایان مصرف سیگار بیشتر در آقایان باشد. رابطه مستقیم بین تعداد و سال های مصرف سیگار با وقوع تومور مثانه وجود دارد. بعد از قطع سیگار هم تا 15 سال خطر ایجاد تومور مثانه وجود دارد.

از دیگر عوامل خطر ایجاد تومور مثانه شامل مواد شیمیایی و صنایع چاپ و لاستیک سازی می باشد. تماس طولانی و مداوم با این مواد شیمیایی می تواند باعث ایجاد تومور مثانه شود. از دیگر عوامل ایجاد این سرطان می توان به سوند ادراری طولانی مدت و سنگ مثانه و عفونت های میکروبی و انگلی مثانه اشاره کرد. از دیگر بیماری های مرتبط در مجاری ادراری می توان به تومور بیضه اشاره کرد.

علائم تومور مثانه  

مهم ترین و شایع ترین علامت تومور مثانه خونریزی در ادرار است. خیلی اوقات این خون به قدری زیاد است که بیمار خون را با چشم در ادرار خود می بیند. در مابقی موارد هم در آنالیز ادرار و زیر میکروسکوپ خون در ادرار کشف می شود. نکته مهمی که اینجا باید ذکر شود اینکه اگر در آزمایش ادرار فرد خون وجود دارد ولی با چشم دیده نمی شود نباید برای بیمار و پزشک کم اهمیت باشد.

از سمت مقابل این نکته هم وجود دارد که هر خونی در ادرار لزوما مساوی با تومور مثانه نمی باشد، یعنی ممکن است خون زیادی هم در ادرار دیده شود ولی تمام بررسی های بعدی سالم باشد و توموری در مثانه نباشد. وقتی بیمار مسن با سابقه مصرف سیگار با خون واضح در ادرار بدون درد و سوزش مراجعه می نماید تشخیص تومور مثانه است مگر خلاف آن ثابت شود. در نتیجه خطرناک ترین علامت به نفع تومور مثانه دفع خون و لخته های خون بدون درد در ادرار می باشد.

اغلب موارد تومور مثانه به جز خون در ادرار علامت دیگری ندارد. اما گاهی بیماران با سوزش مزمن ادرار مراجعه می کنند. گاهی علامت تومور مثانه سوزش و تکرر ادرار شدید می باشد. گاهی تومور بزرگ شده و پیشرفت کرده و سوراخ های حالب را بسته است در نتیجه اگر بیمار دیر مراجعه کند با انسداد کلیه و نیاز به دیالیز خود را نشان می دهد. در مواردی که تومور متاستاز داده باشد ممکن است بیمار با علایم این متاستاز مراجعه کند. مثلا در متاستاز ریوی با سرفه مزمن و تنگی نفس و در متاستاز کبدی با درد شکم و زردی. شایان ذکر است اگر بیمار دچار تنگی مجرای ادرار شده باشد، روش تشخیص و درمان متفاوتی نسبت به تومور مثانه دارد.

روش تشخیص تومور مثانه توسط متخصص اورولوژی

اورولوژیست برای تشخیص این تومور در ابتدا معمولا کشت و آنالیز ادرار برای رد کردن عفونت احتمالی در خواست می کند و سپس اگر عفونت علت خونریزی نبود برای بیمار سونوگرافی مثانه درخواست می کند. اغلب موارد تومورهای مثانه در سایزی هستند که با سونوگرافی تشخیص داده شوند. اما سالم بودن سونوگرافی رد کننده قطعی تومور مثانه نمی باشد. اگر اورولوژیست شک بالایی به تومور مثانه داشته باشد برای بیمار سی تی اسکن شکم و لگن و یا سیستوسکوپی انجام خواهد داد. در سیستوسکوپی اورولوژیست با دوربین مخصوص وارد مجرای ادراری و مثانه میشود و به دقت تمام فضای مثانه را از نظر تومور بررسی می نماید.

روش درمان تومور مثانه

درمان تومورهای مثانه اگر به موقع و زود تشخیص داده شوند بسیار راحت است و به روش اندوسکوپی صورت می گیرد. ما در اتاق عمل با دوربین و وسایل مخصوص برداشت تومور وارد مثانه شده و تومور را از پایه آن به طور کامل خارج می کنیم. بر اساس جواب آسیب شناسی ممکن است بیماران نیاز به درمان های تکمیلی تر مثل شیمی درمانی داخل مثانه و رادیوتراپی و یا شیمی درمانی عمومی هم داشته باشند.

روش پیشگیری از تومور مثانه

اما بهترین راه برای پیشگیری از تومور مثانه یا پیشگیری سرطان مثانه این است که سیگار و قلیان را ترک کنیم. موارد متعدد از جوانانی با تومور مثانه دیده ایم که فقط به دلیل مصرف قلیان بوده است. ./

«جمال دهقان فرد» مسئول سلامت خانواده و جمعیت مرکز بهداشت شهرستان شیراز – شهدای والفجر