16 اکتبر هر سال به نام روز جهانی غذا نامگذاری شده است. این روز یاداوری جهت توجه به اهمیت امنیت غذایی، گرسنگی و نقش هر یک از ما در چرخه تولید تا مصرف غذا است. روشی که ما در تولید، تهیه و مصرف غذا انتخاب می کنیم می تواند بر سرنوشت انسان های دیگر و محیط زیست تاثیر فراوانی بگذارد. متاسفانه تعداد افرادی که در جهان تحت تأثیر گرسنگی قرار دارند در سایه همه گیری COVID-19 در سال 2020 در حال افزایش است.

تخمین زده می شود که بین 720 تا 811 میلیون نفر در جهان در سال 2020 با گرسنگی روبرو شده اند. این در حالی است که حدود 1.3 بیلیون تن از غذا هر ساله در جهان هدر می رود و انسان تنها یک سوم غذای تولید شده را مصرف می کند. سهم ایران از کل غذایی که هر سال در جهان به هدر می‌رود 2.7 درصد اعلام شده است. ضایعات مواد غذایی در ایران معادل 35 میلیون تن است. در ایران حدود 16 درصد از محصولات زراعی و حدود 28 درصد از تولیدات باغی در مراحل مختلف از بین می‌رود.

غذا از مرحله تولید محصول در زمین های زراعی تا مرحله مصرف توسط مصرف کنندگان به دلایل زیادی به هدر می رود یا از دست می رود. شرایط آب و هوا، تولید بیش از حد، شرایط ناپایدار بازار و خرید بیش از حد از جمله دلایل به هدر رفتن غذا می باشد.

خانواده ها مسئول بیشترین میزان هدر دادن غذا هستند. حدودا 61 درصد غذاها توسط خانوارها و استفاده های خانگی هدر می رود. فساد غذایی، تهیه و آماده سازی غذای بیش از حد نیاز خانواده، خرید بیش از حد و عدم برنامه ریزی جهت تهیه غذا از جمله عوامل موثر در هدر رفت غذا در خانه ها می باشد.

در صورت استفاده مناسب از غذا و عدم هدر دادن آن امکان دسترسی افراد بیش تری به غذا را فراهم می کنیم. کاهش ضایعات غذا به میزان 15 درصد سالانه غذای کافی برای 25 میلیون نفر را فراهم می کند.

از طرف دیگر ضایعات غذا فقط یک موضوع اقتصادی و اخلاقی نیست. بلکه محیط را از بین می برد و منابع طبیعی را محدود می کند.

شما جهت کاهش هدر رفت غذا در سطوح خانگی می توانید:

·         قبل از رفتن به خریدن مواد غذایی، برنامه غذایی حداکثر یک هفته خود را در نظر داشته باشید و بر اساس آن لیست خرید بنویسید. دقت کنید در فروشگاه فقط طبق لیست خود خرید انجام دهید.

·         هیچ موقع بخاطر ارزان بودن یک ماده غذایی به خصوص میوه و سبزی بیش از حد نیاز آن را خریداری نکنید.

·         قبل از رفتن به خرید فریزر و یخچال خود را بررسی کنید. بسیاری از مواقع مواد غذایی در فریزر و یخچال از دید پنهان مانده و دوباره خریداری می شوند.

·         غذای باقی مانده را دور نریزید و در وعده های بعد آن را مصرف کنید.

·         غذا به اندازه در بشقاب خود ریخته و کامل آن را بخورید تا چیزی در بشقاب باقی نماند.

فراموش نکنید شما هم یکی از حلقه های زنجیره تولید تا مصرف غذا هستید که می توانید از گرسنگی انسان دیگری پیشگیری کنید.

فرناز باغبان، کارشناس ارشد تغذیه مرکز بهداشت شیراز شهدای والفجر