خداوند متعال در آیه 183سوره بقره با رعایت وضعیت جسمانی و تحمل انسان ها، روزه را برای همه کسانی که به سن تکلیف رسیده اند واجب نموده است اما در عین حال در آیه 185سوره بقره، کسانی که به دلیل بیماری و شرایط خاص جسمانی از روزه داری آسیب خواهند دید و یا دچار رنج می شوند را از انجام این تکلیف شرعی معاف نموده است.

از نظر علم تغذیه سه گروه از انسان ها در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سوء تغذیه هستند که عبارتند از کودکان و نوجوانان، مادران باردار و شیرده و سالمندان.

1-روزه داری در کودکان و نوجوانان

دختران و پسرانی که به سن تکلیف نرسیده اند به خصوص آن هایی که از نظر جثه کوچک و کم وزن هستند بهتر است روزه کامل نگیرند. روزه داری قبل از این سن بسته به میزان تحمل، وضعیت سلامت عمومی و تغذیه کودک متفاوت است.

روزه داری پیش از سن هفت یا هشت سالگی توصیه نمی شود هر چند برای آشنایی و تمرین روزه داری برای چند ساعت محدود که در فرهنگ ما به "مزه روزه" یا روزه " کله گنجشکی" معروف است توسط کودک و افطار در جمع خانواده و دوستان می تواند احساس خوبی در آن ها ایجاد و از لحاظ روانی و جسمی او را آماده روزه داری کامل در سال های پس از بلوغ نماید.

نوجوانان 13-9 ساله که در سنین فعالیت جسمانی، ذهنی، رشد و نمو قرار دارند در صورت دریافت ناکافی مواد مغذی و انرژی در معرض لطمات جبران ناپذیری قرار خواهند داشت. بنابراین به این افراد چون در سن رشد هستند توصیه می شود:

·  سه وعده غذایی افطار، شام و سحری را در برنامه روزه داری رعایت کنند.

·  به دلیل کوچک تر بودن حجم معده نسبت به بزرگسالان، باید تعداد وعده های غذایی آن ها را افزایش داد.

·  از مصرف زیاد نوشابه های گازدار و انواع شیرینی و شکلات به دلیل افت قند خون ثانویه خودداری نمود.

·  منابع خوب پروتئینی مانند انواع گوشت، مغزها،حبوبات و لبنیات در برنامه غذایی ماه رمضان آن ها گنجانده شود.

·  مواد غذایی پرانرژی مانند خرما، عسل، ارده و مغزهای روغنی در برنامه غذایی آن ها باشد.

·  از مصرف انواع تنقلات و هله هوله با ارزش غذایی کم که صرفا موجب پرشدن معده می گردد خودداری گردد.

·  با هر وعده غذایی از سبزی و میوه برای تامین ویتامین و مواد معدنی استفاه نمایند.

·  مصرف یک لیوان شیر و یک فنجان ماست با توجه به تحمل و عادت غذایی فرد در وعده افطار یا سحر توصیه می شود.

حذف وعده سحری در نوجوانان به هیچ وجه توصیه نمی گردد و باعث عوارض جسمی، افت قند خون و سردرد و مشکلات گوارشی خواهد شد./الهام کاووسی کارشناس مسئول تغذیه مرکز بهداشت شهدای والفجر