دیابت هم چون بسیاری از بیماری های مزمن، نیازمند خودمراقبتی است. بنابراین توانمند سازی افراد مبتلا به دیابت برای انجام خود مراقبتی امری ضروری است. در این راستا فرد نیازمند ابزارها و مهارت هایی است که بتواند قند خون خود را پایش کند و بر اساس نتایج آن، تصمیمات آگاهانه اتخاذ کند.

دیابـت پنجمیـن علـت مـرگ و میـر و اولیـن علـت نارسـایی مزمـن کلیـه، قطـع پـای غیـر تروماتیـک و نیـز کـوری در بسـیاری از جوامـع اسـت و متأسفانه در هر 8 ثانیه 1 نفر به علت دیابت یا عوارض ناشی از آن جان خود را از دست می دهد. در حال حاضر بیش از پانصد و سی و هفت میلیون بزرگسال 20 تا 79 ساله در جهان مبتلا به دیابت هستند. و پیش بینی می شود تا سال 2030 تعداد بیماران بزرگسال به ششصد و چهل و سه میلیون نفر برسد.

(SMBG) یا خودپایشی قند خون، از طریق دستگاه گلوکومتر و توسط فرد دیابتی انجام می شود.

پایش پیوسته قند خون؛ گلوکز موجود در خون یکی از ابزارهای اصلی و مهم برای کنترل دیابت  است. این تست میزان قند خون بیمار را در هر زمانی اعلام می کند.

کنترل قندخون توسط بیمار مزایای فراوانی دارد. برای مثال کنترل قند خون در وضعیت ناشتا و قبل از غذا و دو ساعت پس از هر غذا به بیمار کمک می کند تا میزان تأثیر مصرف غذا بر قندخون را دریابد و در انتخاب وعده غذایی مناسب بیمار را یاری دهد. همچنین می تواند در زمان فعالیت یا بیماری و یا بروز نشانه های افزایش یا کاهش قندخون به بیمار در حفظ قندخون در حد طبیعی کمک کند.

از دیگرفواید خودپایشی قند خون می توان به کنترل بهینه و موثر هیپوگلیسمی و هایپر گلیسمی، کاهش عوارض بلند مدت دیابت می باشد. خودپایشی به طور کلی باعث کاهش سنگینی بار مشکلات اقتصادی، تاثیرات بیماری بر شیوه زندگی بیماران و معضلات مراجعه به مراکز درمانی می گردد.

خودپایشی قندخون در دستورالعمل های انجمن ها، موسسات جهانی و کلینیک های دیابت به عنوان ضروری ترین بخش درمان، خصوصا برای افرادی که انسولین تزریق می کنند شناخته شده و قویا توصیه می گردد.

متاسفانه بسیاری از بیماران پایبندی مناسبی به انجام خودپایشی قند خون به صورت مداوم ندارند. پس از انجام تحقیقات و بررسی های گسترده در خصوص عدم انجام خودپایشی قند خون توسط بیماران موانع بسیاری مشخص گردید که تاثیرات بسیار منفی بر روی درمان بیمار دارد.

 از مهمترین این موانع می توان به عدم آگاهی بیمار در خصوص اهمیت این موضوع در درمان، کاربری پیچیده برخی از دستگاه های تست قند خون، عدم دقت دستگاه های تست قند خون،  فراموشی انجام تست قند خون اشاره کرد.

دستگاه تست قند خون با توجه به ویژگی های که دارد بخش عمده ای از این موانع را برای بیماران برطرف نموده و انجام خودپایشی قند خون را برای آنها بیش از پیش راحت تر نموده است.

چرا باید قند خون خود را چک کنید؟

تست قند خون یا خود پایشی قند خون اطلاعات مفیدی درباره کنترل و مدیریت بیماری دیابت به شما ارائه می دهد. که عبارتند از:

-  نحوه دستیابی شما به اهداف درمانی کلی تان را بررسی می کند.

-  نحوه تاثیر رژیم و ورزش را بر میزان قند خون شما بررسی می کند.

-  نحوه تاثیر عوامل دیگر مانند بیماری یا استرس بر میزان قند خون شما را نشان می دهد.

-  تاثیر داروهای دیابتی را بر میزان قند خون نشان می دهد.

-  افزایش و یا کاهش قند خون را نشان می دهد.

کنترل مناسب قند خون به عنوان یکی از مهم ترین رفتارهای خودمراقبتی، موجب پیشگیری از ایجاد و پیشرفت عوارض بیماری دیابت می شود، در بیمارانی که از انسولین استفاده می کنند، خودپایشی قند خون لازم است. خودپایشی قند خون می تواند مصرف انسولین را بهینه کرده و جزء لاینفک تزریق آن می باشد. درصورت کنترل قندخون و کاهش هر یک درصد HbA1c   ریسک عوارض جانبی کاهش پیدا می کند./نگار میرزاد - مسوول مبارزه با بیماری های غیرواگیر مرکز بهداشت شهدای والفجر