بی اختیاری ادراری به صورت حاد یا مزمن دیده می شود. در نوع حاد آن عواملی مانند دیابت، عفونت و سایر مشکلات طبی موثرند. نوع مزمن آن در دو حالت با مثانه خالی و مثانه پر دیده می شود.

بی اختیاری استرسی ادرار ممکن است به کمبود استروژن دوره یائسگی مرتبط باشد. در این حالت ترشح مختصر ادرار همراه با سرفه، عطسه وجود دارد. در بی اختیاری اضطراری ادرار، بیمار با ورود به دستشویی احساس ناگهانی و شدید دفع ادرار دارد و نمی تواند ادرار خود را کنترل کند.

اصول درمان بی اختیاری ادراری شامل موارد زیر است:

•آموزش تکنیک های رفتاری از جمله تخلیه ادرار برنامه ریزی شده و تغییر عادت افزایش فواصل زمانی دفع ادرار، به بیمار یاد می دهد بر اساس برنامه ادرار کردن خود را کنترل کند. به عنوان مثال در شروع هر یک ساعت ادرار می کند. بعد از آن زمان را تدریجا افزایش می دهد که وقتی به 3 تا 4 ساعت برسد ایده آل است.

•دریافت کافی مایعات با تاکید بر کاهش حجم مایع دریافتی خصوصا در ساعات نزدیک به خواب

•قطع هر نوع نوشیدنی یا خوراکی که باعث تشدید علایم می شود مانند کافئین، چاشنی های تند، خوراکی های ترش، کاهش مصرف کافئین که در قهوه و نیز نوشابه ها وجود دارد.

•توصیه به کاهش وزن

•رساندن قند خون به حداقل ممکن در بیمار دیابتی

•آموزش تقویت عضلات کف لگن با انجام ورزش های کگل، هفته ای 3-4 بار، هر بار 3 نوبت پیوسته و هر نوبت 8 -10 انقباض مداوم که شرح کامل آن در زیر می باشد: این تمرین را می توان در اکثر مواقع انجام داد. تقویت عضلات کف لگن با انجام تمرین کگل هفته ای 3-4 بار و هر بار سه نوبت پیوسته و هر نوبت 8-10 انقباض مداوم

•برای درمان اضطرار ادرار توصیه کنید که بیمار آرام بایستد، نفس عمیق بکشد عضلات لگنی را منقبض کند و بعد از گذر موج اضطرار به آرامی بطرف توالت حرکت کند.

چند توصیه برای خانم ها:

•پیش از عطسه کردن و یا پریدن و یا بلند کردن اجسام سنگین عضلات لگن را منقبض کنند.

•به خاطر داشته باشند که اگر ورزش سبب کنترل ادرار شده بایستی برای حفظ تداوم این اثر، ورزش را ادامه دهند.

•از آثار مفید تقویت و بهبود عضلات کف لگن، انجام مقاربت است.

•به خانم ها در ضمن حاملگی و پس از آن توصیه شود تا برای حفظ قدرت عضلات لگن ورزش های کگل را انجام دهند.

•در موارد شدید ضعف عضلات کف لگن، اصلاح و رفع بیرون زدگی رحم و یا دیواره های واژن در اکثر مواقع نیازمند جراحی است.

در صورت عدم پاسخ به درمان معمول یا همراهی بیماری زمینه ای از جمله بیماری دیابت، عفونت ادراری و تناسلی یا وجود پرولاپس ارگان های لگنی یا نیاز به درمان های هورمونی و دارویی، ویزیت توسط پزشک صورت گیرد .

بی اختیاری مدفوع در دوران یائسگی:

 آموزش انجام ورزش کگل یک اقدام پیشگیرانه است که می توان از زایمان اول آن را توصیه نمود. در صورت وجود بی اختیاری مدفوعی به علت شلی اسفنکتر مقعد، برنامه های دفع مدفوع، دفع برنامه ریزی شده می تواند کمک کننده باشد (.توالت رفتن در ساعتی خاص از هر روز بعد از صرف خوراکی ) همچنین لازم است درمان یبوست انجام شود و برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه شود .

اختلال در روابط زناشویی:

روابط زناشویی در سنین مختلف از اهمیت ویژه ای برخوردار است. رضایت از روابط زناشویی به استحکام روابط زوجین، سلامت روانی آن ها و استحکام خانواده کمک می کند. از طرف دیگر وجود رفتارهای خشونت آمیز خانگی همه ابعاد زندگی سلامت فرد را تحت تاثیر قرار می دهد.

اختلال عملکرد جنسی در رابطه زناشویی به مشکلاتی اطلاق می شود که حین یک رابطه جنسی و در هر یک از مراحل سیکل پاسخ جنسی برای مردان یا زنان اتفاق می افتد و مانع تجربه رضایت بخش از رابطه جنسی می گردد. این اختلال شایع بوده و در برخی گزارش ها، بیش از 40 درصد زوجین وجود درجاتی از مشکل را ذکر می کنند.

چرخه پاسخ جنسی شامل مراحل زیر می باشد: تحریک که دو مرحله میل جنسی و برانگیختگی را شامل می شود. مرحله ارگاسم و مرحله فرونشینی.

اختلال عملکرد جنسی می تواند مادام العمر و از ابتدای نوجوانی وجود داشته باشد یا در طول زندگی بدون وجود مشکل اولیه ایجاد شده باشد (اکتسابی). این اختلال می تواند در هر سنی به وجود بیاید اما نوع اکتسابی آن عمدتا بعد از 40 سالگی است.

در برخی موارد اختلال عملکرد جنسی فراگیر است به این معنی که در هر زمان، مکان و موقعیت و با هر فرد به عنوان شریک جنسی وجود دارد اما در دیگر موارد، مشکل فرد در موقعیت های خاص یعنی در مکان، زمان یا شرایط ویژه ایجاد می شود. شدت اختلال نیز متفاوت است و آن را می توان به خفیف، متوسط و شدید تقسیم بندی کرد. تقسیم بندی دیگر تفکیک اختلال عملکرد جنسی با علل مردانه یا زنانه است./ مریم یارپزشکان کارشناس سلامت میانسالان مرکز بهداشت شهدای والفجر